Opalanie- zdrowe czy nie?

Opalona, zarumieniona skóra do dnia dzisiejszego znacząco zwiększa atrakcyjność, a czasy, kiedy blade ciało było symbolem dostatku, dawno minęły. Wiosenny sezon wszedł z dużym przytupem, a słońce coraz bardziej nas rozpieszcza. Promienie słońca to ogromna dawka witaminy D dla naszego organizmu, a podczas wiosny i lata jest ich zdecydowanie najwięcej. To właśnie promienie słoneczne odpowiedzialne są za jej prawidłową syntezę. Jednakże należy zadać pytanie, czy opalania w ogóle jest zdrowe? Jak wiadomo, zbyt długie wystawianie skóry na promieniowanie słoneczne może przynieść negatywne skutki dla organizmu. Jak więc się opalać i czy warto? Odpowiedź w poniższym artykule.

Niezbędna ilość słońca

Jaka ilość słońca jest potrzebna, by optymalnie wzbogacić organizm o witaminę D? Mniejsza niż się wydaje. Zalecana dawka promieni słońca to maksymalnie 30 minut, przy odsłonięciu 20-30% ciała. Co oznacza, że wielogodzinne leżenie i wystawianie się na ostre słońce nie jest potrzebne, ani zdrowe. Należy wyznaczyć sobie granice między codzienną eksploatacją na słonce, ponieważ zarówno brak słońca, jak i zbyt długi czas spędzony w pełnym, słońcu są niebezpieczne.

Kto może się opalać?

Opalanie z reguły kojarzy nam się bardzo pozytywnie i przywołuje miłe wspomnienia z wakacji, jednak warto zdać sobie sprawę, że nie każdy ma możliwość, by wykąpać się w promieniach słońca. Zagrożenia, jakie niesie ze sobą zbyt długie przebywanie na słońcu to m.in. poparzenia skórne czy udar. Dodatkowo osoby, które borykają się z:

• uczuleniem na słońce,
• różnego pochodzenia stanami zapalnymi skóry,
• chorobami nerek/ tarczycy/ układu krążenia czy chorobami serca
• świeżymi ranami,

nie powinny się opalać ani przebywać na słońcu przez dłuższy czas. Również kobiety ciężarne mają bezwzględny zakaz opalania się oraz chodzenia do solarium.

Opalanie, a trądzik 

Twarz z trądzikiem jest wyjątkowo delikatna i wymaga znacznej opieki. Jakość wody, produkty kosmetyczne, czy nawet jakość powietrza może negatywnie wpływać na zmiany trądzikowe. A co z opalaniem? Przebywanie w ostrym słońcu i wystawianie skóry twarzy na promienie słoneczne znacznie utrudnia leczenie trądziku i jest mocno niewskazane.

Opalanie sprawia, że zachodzi utlenianie skwalenu, czyli składnika sebum, co skutkuje enzymu lipoksygenazy, co skutkuje większą tendencją do zaskórników i wzmożonym wydzielaniem sebu. Czas leczenia trądziku się wydłuża, a skóra ma tendencję do wydzielania większej ilości sebum.

Jeżeli chcesz przebywać na słońcu mino skóry trądzikowej czy z opryszczką, używaj kremów z filtrem specjalnie przygotowanych pod dany problem skórny. Kremy te charakteryzują się wysoką zawartością filtra UV, który zapobiega nieprzyjemnym skutkom nasłonecznienia. Pamiętaj, by na słońcu nie przebywać wielu godzin.

Opalanie, a proces starzenia się

Promieniowanie słoneczne znacznie przyspiesza starzenie się naszej skory. Atrakcyjny, brązowy odcień skóry może nas zmylić i jednoczenie mocno zachęcać do następnych kąpieli słonecznych. Należy jednak pamiętać, że słońce nie jest wskazane dla naszej skóry, ponieważ:

• powodują ubytki kwasu hialuronowego w tkankach skórnych,
• prowadzą do degradacji włókien kolagenowych,
• zmniejszają jędrność i elastyczność skóry,
• prowadzą do powstania rumienia cieplnego, czyli poparzenia,
• uwalniają wolne rodniki, które szkodą DNA.

Skóra po opalaniu staj się szorstka i nieprzyjemna w dotyku, poddaje się rogowaceniu i jest dość tkliwa. Jeśli chcesz cieszyć się opaloną skórą, o wyrazistym kolorze użyj kremu z filtrem, by choć trochę zminimalizować ryzyko poparzenia słonecznego. Regularne opalanie w określonym i zdrowym czasie może uwydatnić kolor skóry, nie uszkadzając jej.

Leki, a opalanie

Słońce negatywnie wpływa nie tylko na skórę i warstwy podskórne, ale również ma wpływ na reakcje po niektórych lekach przyjmowanych regularnie. Pod wpływem zbyt dużego natężenia słonecznego może pojawić się nieoczekiwana reakcja skórna (wysypka, zaczerwienienie lub przebarwienie). Leki fotouczulające (czyli niekorzystnie działające w połączeniu ze słońcem) to:

• leki wspierające pracę serca,
• NLPZ
• leki przeciwalergiczne,
• suplementy moczopędne,
• niektóre środki antydepresyjne czy wyciszające,
• leki hormonalne i przeciwcukrzycowe,
• niektóre środki antykoncepcyjne,
• maści antygrzybiczne i przeciwbakteryjne.

Jeśli nie jesteś pewny, jak Twoje leki będą reagowały na promienie słoneczne, warto zasięgnąć rady lekarza lub farmaceuty. 

Przebarwienia na skórze

Nawet najlepszy krem z filtrem nie jest w stanie zagwarantować nam bezpieczeństwa i ochrony przed przebarwieniami skórnymi, które powstają na skutek promieni słonecznych. Wszystko zależy od indywidualnych predyspozycji i kondycji skóry. Jeśli jesteś osobom, która łatwo poddaje się przebarwieniom skórnym nawet podczas krótkiego opalania, zrezygnuj z eksploatacji na słońce i zwiększ jednostkę kremu z filtrem.  Przebarwienia słoneczne mogą również występować podczas procesów depilacji laserowej. Skóra po laserowym pozbywaniu się włosków jest delikatna i wrażliwa na wiele bodźców, w tym słońce. Staraj się zakrywać miejsca poddane depilacji i stosuj krem z wysokim filtrem UV. Najlepiej w sezonie letnim, a szczególnie podczas gorących dni, ogranicz stosowanie perfum i innych środków zapachowych. Zawarte w nich substancje, w połączeniu ze słońcem mogą niekorzystnie wpływać na skórę i powadzić do licznych przebarwień w okolicach perfumowanych. Do fotouczulających substancji zapachowych zalicza się olejki:

• lawendowy,
• cedrowy
• sandałowy,
• ekstrakty i olejki waniliowe,
• piżmowy.

Balsamy i kremy po opalaniu, mogą znacznie zmniejszyć negatywne reakcje słońca na skórę oraz pomogą w regeneracji naskórka, oraz ukoją spieczoną powierzchnię skóry. Idealnie w pielęgnacji skóry sprawdzi się woda termalna. Jest to połączenie wielu pierwiastków i minerałów (m.in.: żelazo, selen, wapń,  magnez, krzem, sód, potas, mangan), które regenerują skórę po opalaniu, łagodząc podrażnioną skórę oraz kojąc ją delikatnie, ale skutecznie. Woda termalna niweluje wolne rodniki, co dodatkowo pozwala zadbać o dobrą kondycję skóry.  Wodę termalną można stosować również na mocno zaczerwienioną skórę, co daje natychmiastowe ukojenie.

Sprawdź: 5 naturalnych i skutecznych metod pozbycia się przebarwień na twarzy!

Korzyści z opalania

Opalanie nie powinno kojarzyć nam się tylko z tym, co najgorsze. Jeżeli poprowadzone jest odpowiedzialnie, może przynieść wiele korzyści. Ekspozycja na słońce w odpowiednim przedziale czasowym pomaga organizmowi naturalnie wytwarzać witaminę D, która jest niezwykle ważna dla naszego organizmu. Ta witamina jest niezbędna, a wiele osób nie ma jej wystarczająco dużo, zwłaszcza po okresie jesienno-zimowym. Niedobór witaminy D jest powszechny, a lato to idealny czas, by naturalnie wesprzeć jej syntezę w organizmie. W czasie jesienno-zimowym warto stosować suplementy zawierające witaminę D, by zrównać poziom zapotrzebowania organizmu i ustrzec się przed barkami, które niekorzystnie wpływają na wiele procesów zachodzących w organizmie.

Przebywanie na słońcu przynosi wiele korzyści, nie tylko zmienia koloryt skóry, ale również wpływa na nasze samopoczucie, np.:

• Zmniejsza depresję. Zauważono, że mniejsze objawy depresji można zauważyć po regularnym przebywaniu na słońcu. Światło słoneczne pobudza mózg do uwalniania hormonu serotoniny, który może poprawiać nastrój i sprzyjać uczuciu spokoju oraz wyciszenia. Spędzony czas na słońcu poprawia nastrój nie tylko osobom ze stanami depresyjnymi, ale i osobom zestresowanym i przemęczonym;
• Poprawia jakość snu. Opalanie może pomóc w regulacji rytmu dobowego, a po zachodzie słońca organizm zacznie odczuwać senność, co przyczynia się do lepszego snu pod względem jakościowym;
• Opalanie, a dokładniej większa synteza witaminy D wzmacnia kości, co zmniejsza ich łamliwości. Witamina D pomaga organizmowi przyswajać wapń, co prowadzi do wzmocnienia kości i może pomóc w zapobieganiu osteoporozie i zapaleniu stawów w przyszłości;
• Wzmocniony układ odpornościowy dzięki przebywaniu na słońcu. Witamina D pomaga organizmowi zwalczać choroby, m.in.:
  • choroby serca,
  • stwardnienie mięśni,
  • pewne choroby autoimmunologiczne i nowotwory.
• Opalanie obniża ryzyko porodu przedwczesnego. Witamina D może chronić przed przedwczesnym porodem i infekcjami związanymi z porodem.

Zobacz także: Witamina D3 – SPRAWDŹ zanim ją weźmiesz! (klik)

Jak bezpiecznie się opalać?

Istnieją sposoby na bezpieczne opalanie, by cieszyć się słońcem, ale przede wszystkim zdrowiem.

Używaj kremów z filtrem co najmniej SPF 30 lub więcej i nakładaj go 15 minut przed wyjściem na zewnątrz. Upewnij się, że pokrył on wystawione na słońce ciało, jednolicie i w odpowiedniej ilości. Zaleca się stosowanie kremów z filtrem przeciwsłonecznym dostosowanym do rodzaju skóry, czy problemów skórnych.

Nie zapominaj o twarzy! Nałóż krem z filtrem na twarz, a szczególnie na czubek głowy, jeśli nie jest chroniony przez włosy, a także dłonie, stopy i usta (pomadki z filtrem UV znajdziesz w każdej aptece).

Pamiętaj o nawodnieniu. W okresie letnim pij minimalnie 3 l wody dziennie, przy mocnej eksploatacji na słońce. Nie pozwól, by skóra i organizm się odwodniły. Jest to skrajnie niebezpieczne i może skończyć się udarem cieplnym.

Jedz pomidory, które zawierają duże ilości likopenu, który pomaga zapobiegać zaczerwienieniu skóry spowodowanym promieniami UV.

Zdrowsza alternatywa dla opalania

Opalanie to jeden z wielu sposobów, gdzie Twoje ciało może czerpać benefity z letniego słońca. Nie jest to jedyny sposób. Jeśli chcesz więcej wyciągnąć z ciepłych dni, możesz np.:

• ćwiczyć na zewnątrz,
• spacerować,
• jeść posiłki na świeżym powietrzu,
• jedz produkty bogate w witaminę D,
• biegać na świeżym powietrzu.

Opalanie to nie tylko leżenie na słońcu. Jest to zdecydowanie najmniej zdrowa opcja, lepiej zainwestować ten czas we wdrożenie aktywności fizycznej, która przyczyni się do poprawy ogólnego stanu zdrowia.

Suplementy wspierające opalania  – beta-karoten

Beta-karoten to związek, który warto rozważyć przed rozpoczęciem sezony wakacyjnego i opalania. Zdecydowanie polepsza on koloryt skóry i pomaga uzyskać jeszcze lepszy efekt opalania, bez ingerencji w zdrowie. Beta-karoten należy do grupy karotenoidów, są to barwniki występujące w owocach i warzywach, mają charakterystyczne czerwone, żółte i pomarańczowe zabarwianie. Związek ten jest prowitaminą witaminy A, która wpływa na organizm w wielu płaszczach, np.:

• wspiera działanie i wzmacnia układ odpornościowy,
• poprawia wygląd, elastyczność i strukturę skóry, za sprawą regulacji pracy gruczołów łojowych oraz regeneruje skórę. Witamina A niweluje suchość skóry i nadmiernie rogowaciejący się naskórek;
• poprawia jakość oraz funkcje wzroku.

Beta-karoten kumuluje się w naskórku, co sprawia, że skutecznie wspiera procesy opalania, a co za tym idzie nadaje skórze promienny kolor, oraz ma bogate właściwości antyoksydacyjne, skutecznie chroniące skórę przed stresem oksydacyjnym, który tworzy się podczas ekspozycji na słońce.

Jeśli chcesz, by skóra zyskała naturalną, zdrową opaleniznę rozpocznij kurację beta-karotenem co najmniej 14 dni przed rozpoczęciem sezonu opalania. Pamiętaj, by nie przesadzać z witaminą A i stosować się do zaleceń producenta w przypadku suplementów, a dodatkowo polecane jest spożywanie 2-3 razy w tygodniu skoku z marchwi i pomarańczy, oczywiście świeżo wyciskanych. 

Podsumowanie

Liczne badania pokazują, że zdrowe opalanie i spędzanie czasu na słońcu może przynieść wiele benefitów. Ekspozycja na promienie słoneczne może poprawiać znacząco nastrój, poprawiać jakość snu i wspomagać syntezę witaminy D, która wzmacnia kości i może pomóc w zwalczeniu niektórych chorób.

Mimo to, ze względu na ryzyko i niebezpieczeństwo związane ze zbyt dużą ekspozycją na promienie słońca, należy ograniczać czas nasłoneczniania i używać kremów z filtrem. Opalanie się i przebywanie długotrwałe na słońcu bez zabezpieczenia i rozwagi może powodować poparzenia słoneczne oraz szereg innych chorób.

Źródła:

1. Mead MN. (2008). Benefits of sunlight: A bright spot for human health. DOI: 1289/ehp.116-a160
2. Newton-Bishop J, et al. (2011). Relationship between sun exposure and melanoma risk for tumours in different body sites in a large case-control study in a temperate climate. DOI:1016/j.ejca.2010.10.008
3. Mithal A, et al. (2014). Vitamin D supplementation in pregnancy. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4171878
4. Rashid H, et al. (2017). Temperature during pregnancy influences the fetal growth and birth size. DOI:1186/s41182-016-0041-6
5. Munger K, et al. (2006). Serum 25-Hydroxy vitamin D levels and risk of multiple sclerosis. DOI: 1001/jama.296.23.2832