Grzyb Shiitake to bardzo bogaty odżywczo produkt tradycyjnej medycyny chińskiej. W swoim składzie zawiera wiele witamin z grupy B, witaminę D w formie roślinnej, polisacharydy wywołujące wiele korzyści zdrowotnych oraz składniki mineralne. Dzięki temu świetnie wpływa na profilaktykę zdrowotną oraz na usprawnienie wielu procesów w organizmie ludzkim. Nierzadko można go także spotkać na półkach sklepów z żywnością jako ciekawa alternatywa dla standardowo występujących na polskich półkach grzybów. Grzyby Shiitake stanowią także element dań przygotowywanych w kuchni tajskiej. Jak widać oprócz potencjalnego stosowania w formie suplementu, można także śmiało wdrożyć go jako element przełamania codziennej rutyny żywieniowej/dietetycznej.
Shiitake – czym jest?
Shiitake inaczej nazywany twardziakiem jadalnym jest gatunkiem grzyba witalnego, który dzięki swoim rozległym i prozdrowotnym właściwościom jest stosowany w medycynie dalekiego Wschodu od bardzo wielu lat. Dzięki wielu trudom badaczy i naukowców możemy dzisiaj potwierdzić wiele działań z tytułu stosowania Shiitake. Okazuje się on być bardzo pomocnym rodzajem grzyba w sprawie codziennej profilaktyki zdrowotnej, wspierania odporności organizmu, oraz innych tkanek ludzkiego ciała, które praktycznie na co dzień są narażone na negatywne działanie czynników zewnętrznych. Co więcej, grzyb Shiitake jest produktem bardzo gęstym odżywczo, ponieważ w 15g znajduje się około 50kcal i szereg składników mineralnych i witamin, oraz składników aktywnych biologicznie (wpływających mocno na zdrowie człowieka). Wobec tego warto przyjrzeć się podstawowym właściwościom, jakie niesie za sobą spożywanie i suplementacja grzyba Shiitake.
Wpływ Shiitake na układ sercowo-naczyniowy
Stosowanie Shiitake jest dobrym pomysłem, jeśli chcemy zadbać o zdrowie układu sercowo-naczyniowego. Jak dobrze wiemy, choroby tego układu dalej stanowią poważne zagrożenie dla ogólnego zdrowia populacji polskiej i nie tylko. Przewlekły stres, niepoprawne nawyki żywieniowe, brak świadomości tego, jak funkcjonuje nasz organizm i stałe poddawanie go różnym czynnikom zapalnym, sprawia, że w środku jednego z najważniejszych układów (krążenia) zaczynają dominować niepokojące zjawiska związane np. z procesami miażdżycowymi.
Aby zaradzić takim sytuacjom, należy skupić się poprawie jakości stylu życia. Pomóc w tym może lekarz, dietetyk i niejednokrotnie trener personalny. Ponadto można doraźnie i w dłuższej perspektywie czasu wesprzeć się również naturalnymi metodami wsparcia zdrowia. Jedną z nich jest grzyb Shiitake. Grzyb ten wpływa na poziom wytwarzanego przez wątrobę cholesterolu, a dzięki pozostałym składnikom jak beta-glukany oraz różnego rodzaju sterole, wpływa na ograniczenie przyswajania nadmiernych ilości tłuszczów z diety, a także dalej idąc ogranicza tym samym nadmierną sytnezę cholesterolu przez wątrobę, oraz posiada właściwości regulujące parametry lipidogramu. Wśród nich kluczowymi wskaźnikami „zdrowotności” są:
- Poziom cholesterolu całkowitego,
- Stężenie cholesterolu frakcji HDL i LDL,
- Poziom trójglicerydów.
Shiitake, a układ odpornościowy
Tak samo, jak w przypadku innych grzybów witalnych, Shiitake oddziałują korzystnie na wsparcie działania układu immunologicznego, dzięki podniesieniu miana limfocytów oraz aktywności komórek typu NK. Beta-glukany są tutaj składnikiem silnie podnoszącym te wartości i elementy działania układu immunologicznego. Oprócz tego składniki aktywne grzybów Shiitake, wśród nich eritadeiny, lentiniacyny podnoszą zdolności obronne organizmu w postaci większej aktywności enzymów o działaniu antyzapalnym wobec patogenów. Shiitake wspiera walkę organizmu z przeziębieniami oraz infekcjami różnego rodzaju, skutecznie usuwając patogeny z organizmu. Tym samym wykazuje właściwości antybakteryjne i antywirusowe.
Podobnie wobec zwiększenia sprawności działania układu odpornościowego będą działać grzyby Shiitake w postaci produktu spożywczego. Już nawet dzienne spożycie 2 takich grzybów korzystnie przyczynia się do lepszej odporności i wynikającego z tego dobrego samopoczucia. Nierzadko można grzyba Shiitake wykorzystywać do porannych śniadań w postaci np. jajecznicy. Będzie to stanowiła ciekawe przełamanie kulinarne z jednoczesnym efektem prodrowotnym.
Grzyb Shiitake, a układ kostny
Uważa się, że grzyby Shiitake mogą mieć udział we wsparciu profilaktyki kości i stawów. Dzieje się tak dlatego, że Shiitake zawiera w swoim składzie witaminę D2, która pomimo słabszego działania niż witamina D3, także oddziałuje na te same układy, między innymi mineralizację kości i zwiększanie masy kostnej wśród młodzieży, sportowców i osób starszych. Profilaktyka osteoporozy i osteomalacji to ważne czynniki, jeśli weźmie się pod uwagę szeroko rozumiane zdrowie osób starszych, narażonych wraz z wiekiem na straty kostne, oraz sportowców, którzy ze względu na stałe hartowanie organizmu, również są narażeni na utraty tkanki kostnej. Wydaje się, że grupą, która może odczuć ogromne korzyści w przypadku profilaktyki układu kostnego, są osoby na dietach roślinnych, które muszą spożywać konkretną formę witaminy D pochodzenia roślinnego.
Czy Shiitake zapobiega nowotworom?
Ważną cechą wspólną praktycznie wszystkich grzybów witalnych (w tym także Shiitake) są ich potencjalne właściwości do redukcji ryzyka nowotworów oraz programowanie apoptozy komórki nowotworowej. Oznacza to, że stosowanie grzybów witalnych w przypadku zmian onkologicznych może przyczyniać się do przyspieszenia śmieci komórek nowotworowych. Oczywiście większość badań przeprowadzana jest na modelu zwierzęcym lub laboratoryjnym. Warto poczekać na dalsze doniesienia w tym temacie.
Aktywność odpornościową i potencjalne sprawne usuwanie zmutowanych komórek nowotworowych może realizować jeden ze składników grzyba Shiitake, a konkretnej lentiniacyny, które zapobiegają nadmiernej leukemii, czyli spadkowy białych ciałek, które charakteryzują organizm niedożywiony i znacząco osłabiony. Leukemia jest zjawiskiem, któremu trzeba jak najszybciej zapobiegać, a właściwości grzybów witalnych, polegające na podnoszeniu miana białych ciałek są w takim przypadku na wagę złota. Nie bez powodu grzyby witalne w preparatach kompleksowych są coraz bardziej stosowaną praktyką, która w przypadku wielu study case okazuje się bardzo skuteczna.
Jak Shiitake wspiera działanie układu nerwowego?
Okazuje się, że zastosowania grzyba Shiitake wykraczają poza podstawową profilaktykę zdrowotną i wsparcie odporności. Mogą one z powodzeniem wspierać efektywne działanie układu nerwowego, dzięki właściwościom zbliżonym do adaptogenów, czyli roślin, które dzięki swoim składnikom aktywnym przystosowują organizm ludzki i adaptują go do stresorów pochodzących ze środowiska zewnętrznego. Grzyb ten może wobec układu nerwowego pełnić funkcję pomocnika w walce ze stresem i ułatwiać zasypianie. Oto efekty, jakie może nieść ze sobą stosowanie Shiitake w przypadku tkanki nerwowej:
- Wsparcie koncentracji i pamięci,
- Szybsze zasypianie i poprawa jakości snu,
- Redukcja nadmiernych napięć o podłożu stresowym,
- Poprawa umiejętności uczenia się i zapamiętywania,
- Usprawnienie działania pozostałych funkcji kognitywnych.
Grzyb Shiitake – jak suplementować i z czym łączyć?
Twardnik japoński jest silnie działającym rodzajem grzyba witalnego, stąd też powinien podlegać suplementacji adekwatnej do zaleceń podanych przez producenta na etykiecie produktu. Dzienne dawkowanie grzyba Shiitake wynosi około 500-1000mg w 1 lub 2 kapsułkach. Jeśli dzienna dawka wynosi 2 kapsułki, warto je przyjąć w większym odstępie czasowym, wynoszącym około 4-5 godzin. Najlepiej kapsułkę popijać wodą do posiłku.
Najbardziej powszechną praktyką łączenia ekstraktów z grzyba Shiitake jest mieszanie go z innymi ekstraktami z grzybów witalnych. Nie bez powodu najsilniej i najskuteczniej działające preparaty na odporność zawierają praktycznie wszystkie 4 główne grupy grzybów witalnych. W takich preparatach kompleksowo działających znajdują się następujące rodzaje grzybów:
- Shiitake,
- Maitake,
- Chaga,
- Reishi,
- Lion’s Mane.
Takie też opcje łączenia polecamy. Ewentualne łączenie preparatów z grzybami witalnymi z lekami przepisanymi przez lekarza należy uprzednio skonsultować, aby mieć pewność, czy preparat jest dla nas bezpieczny.
Grzyb Shiitake – czy jest bezpieczny?
Pomimo tego, że Shiitake jest produktem zdrowym i w odpowiedniej dawce jak najbardziej bezpieczny w codziennej praktyce, warto mieć na uwadze, że znaczne przekraczanie zalecanej przez producenta dawki w sposób przewlekły, może prowadzić do reakcji alergicznych, mdłości, nudności, biegunki, pogorszenie samopoczucia, zapalenia skóry itp.
Grupą osób, które nie powinny stosować grzyba Shiitake, są:
- Kobiety w ciąży,
- Kobiety karmiące piersią,
- Osoby chore na podagrę oraz kamicę nerkową,
- Dzieci poniżej 12 r.ż.
- Osoby z chorobami autoimmunologicznymi.
Podsumowanie
Twardnik japoński, czyli synonim grzyba Shiitake to rodzaj grzyba witalnego o wielu właściwościach prozdrowotnych. Znany od wielu lat grzyb zyskał swą sławę w medycynie dalekiego Wschodu ze względu na swój szeroki wachlarz działań na korzyść organizmu ludzkiego. Wpływa na poprawę odporności, profilaktykę chorób serca, wspiera walkę z infekcjami. Może także stanowić wsparcie dla osób z niewystarczającą ilością witaminy D w organizmie i będących na dietach roślinnych. Ponadto grzyb ten wykazuje działanie antynowotworowe.
Shiitake określa się mianem bezpiecznego w stosowaniu, jednakże trzeba mieć na uwadze zalecenia na etykiecie produktu podane przez producenta. Nadmierna ilość ekstraktów z Shiitake może nieść niekorzystne skutki dla zdrowia. W ogólnym rozumieniu Shiitake to świetny produkt wspierający codzienną odporność organizmu. Może być doskonałym pomocnikiem w walce o lepsze zdrowie i samopoczucie, a w połączeniu u z innymi grzybami witalnymi – posiadać działanie holistyczne na organizm ludzki.
Źródła:
- https://www.researchgate.net/publication/233523075_Shiitake_Mushrooms_Consumption_Production_and_Cultivation
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/168436/nutrients
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0367326X10001358
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21663327/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25866155/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26034783/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3339609/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26345165/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25858107/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19093162/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27566177/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9812031/