Jak działa Ashwagandha? Poznaj królową adaptogenów!

Stres, zakłopotanie, nadmiar negatywnych emocji, problemy z zasypianiem, burza hormonów itp. ? Brzmi podobnie do Twojej sytuacji ? Być może Twoim problemem jest niewydajne radzenie sobie z obowiązkami. Czasem się okazuje, że te obowiązki nie tylko dotyczą pracy, ale występują również poza nią. Powoduje to bardzo długą ekspozycję na działanie kortyzolu – czyli hormonu stresu. O ile fizjologiczne jego wartości są nam niezbędne do codziennego funkcjonowania, tak jednak nadmiar może przyczyniać się do wielu problemów zdrowotnych. Jednym ze skuteczniejszych rozwiązań w tym zakresie jest znana i powszechnie doceniania Ashwagandha.

Co to jest ashwagandha?

Ashwagandha, czyli żeń-szeń indyjski to znana w tradycyjnej medycynie chińskiej roślina, która od tysięcy lat wspomagała ówczesne ludy w radzeniu sobie z różnego rodzaju stanami zapalnymi. Sama Ashwagandha należy do grupy adaptogenów, czyli substancji które mają  za zadanie przyzwyczaić organizm do wszechobecnych zapalnych czynników środowiskowych. Jak sama nazwa wskazuje, jest to roślina, której zadaniem jest zaadaptować nasz organizm do wspomnianych zmiennych środowiskowych.

Działanie Ashwagandhy

Kortyzol i wsparcie gospodarki hormonalnej

Głównym jej założeniem jest redukcja nadmiernej aktywności hormonów kortykotropowych. Znaczy to, że odpowiada ona za regulację poziomu kortyzolu, wpływając jednocześnie na inne układy hormonalne, przyczyniając się do częściowej regulacji homeostazy. Reszta kwestii związanych z całkowitym uregulowaniem homeostazy jest zależna od nas samych. Suplementy bez dodatkowej modyfikacji tzw. lifestyle’u nie uleczą nas z chorób świata.

Ashwagandha zwiększa poziom testosteronu u mężczyzn

Redukcja poziomu kortyzolu wydaje się być bardzo istotnym czynnikiem z punktu widzenia mężczyzny, gdzie warunkiem utrzymania wysokiego poziomu testosteronu jest utrzymanie w fizjologicznych wartościach poziomu kortyzolu. Stosowanie Ashwagandhy przyczynia się do poprawy ruchliwości plemników i ich ilości oraz większego poziomu testosteronu. U pań natomiast można zanotować tendencję do regulacji poziomu innych hormonów zależnych od stężeń kortyzolu.

Ashwagandha wspiera dobre samopoczucie

W momencie, gdy następuje redukcja ekspozycji na „hormony stresu”, szybko zauważymy poprawę samopoczucia w postaci podniesionego poziomu serotoniny – ta z kolei nazywana jest hormonem szczęścia. Podobna sytuacja zajdzie w momencie zadbania o nasz zegar biologiczny i regenerację – innymi słowy sen.

Ashwagandha, a tarczyca

Idąc tematem samopoczucia warto wspomnieć o jednym z najważniejszych gruczołów odpowiedzialnych za samopoczucie, energetyczność i motywację. Jest to gruczoł tarczowy/tarczyca. Gorsze samopoczucie i spektrum innych objawów, często towarzyszą osobom z niedoczynnością tarczycy lub jej bardziej zapalnymi formami, jak np. choroba Hashimoto. Efekt ten wynika z niskiego stężenia hormonów tarczycy, głównie T3 (trójjodotyroniny). Ashwagandha w tym kontekście poprawi konwersję T4 względem T3, co przyczyni się do poprawy niektórych elementów związanych ze zdrowiem. T3 jest hormonem aktywnym biologicznie i odpowiedzialnym za znaczną część procesów zachodzących w ciele człowieka.

Subkliniczna forma niedoczynności tarczycy, czyli taka, w której mamy do czynienia jedynie z podwyższonym poziomem TSH, także może prowadzić do autoimmunologicznego zapalenia tarczycy. Jednak w tej kwestii więcej do powiedzenia ma podwzgórze, które stanowi centrum dowodzenia hormonalnym światem naszego organizmu. W tym właśnie miejscu, pod wpływem nadmiernego stresu dochodzi do kumulacji hormonu kortykotropiny (CRH), która następnie indukuje kaskadę reakcji prowadzącą do powstawania ACTH i następnie kortyzolu wydzielanego przez nadnercza. CRH jest konkurencyjne wobec TRH, czyli hormonu odpowiedzialnego za fizjologiczne wydzielanie TSH. Zatem nadmiar CRH wpływa niekorzystnie na poziom TSH. Co za tym idzie, stosowanie Ashwagandhy, może nieść ze sobą duże korzyści w przypadku subklinicznej formy niedoczynności tarczycy. Ashwagandha jest także polecana osobom cierpiącym na chorobę Gravesa-Basedowa.

Właściwości antyoksydacyjne

Ashwagandha stymuluje także aktywność silnego antyoksydacyjnego enzymu – SOD – dysmutazy ponadtlenkowej oraz peroksydazy glutationowej – GSH-Px. Innymi słowy wspiera ona nasze zmagania z wolnymi rodnikami, przyczyniającymi się do powstawania stanu zapalnego.

Wsparcie odporności

Roślina ta ponadto wspomaga walkę z infekcjami pochodzenia wirusowego i bakteryjnego poprzez stymulację działania komórek NK (natural killer) oraz włączając w walkę limfocyty typu TH1.

Ashwagandha reguluje poziom cukru we krwi

Ashwagandha wpływa również na stabilizację poziomu cukru we krwi. Otóż jej działanie skupia się na uwrażliwianiu tkanek obwodowych. Konkretniej receptorów insulinowych zlokalizowanych w tkankach obwodowych, głównie mięśniowa, tłuszczowa i wątrobowa. Prowadzi to do lepszej wrażliwości insulinowej, obniżenia glikemii poposiłkowej i wydajniejszej kontroli cukru we krwi. Ponadto obniża poziom HbA1C i redukuje ryzyko cukrzycy typu II lub też obniża wspomniany poziom glukozy.

Zobacz także: Berberyna – jak działa, co to jest i jak stosować

Ashwagandha w sporcie

Dzięki Ashwagandzie możemy zanotować poprawę wyników sportowych. To dzięki lepszemu pułapowi siły maksymalnej oraz poprawie zdolności regeneracji, poprzez regulację i obniżenie nadmiernych wartości CK – kinazy kreatynowej. Oznacza to, że roślinę tą można zastosować w przypadku sportowców zawodowych i nie tylko, w celu poprawy ich codziennych osiągów, przyczyniając się jednocześnie do poprawy ich zdrowia i samopoczucia. Nie bez powodu Ashwagandha jest określana królową adaptogenów.

Właściwości nootropowe

Co więcej Ashwagandha może stonowić ciekawe wsparcie w kontekście poprawy funkcji kognitywnych. Żeń-szeń indyjski wspiera skupienie i zaangażowanie pracy OUN – ośrodkowego układu nerwowego w czynności wymagające jego wysokiego zaangażowania. Takimi czynnościami mogą być zdolność do skupienia uwagi, szybkości reakcji, pamięć ogólna itp. Oznacza to, że Ashwagandha jest rośliną wykazującą właściwości nootropowe.

Ashwagandha wpiera prawidłowy poziom cholestrolu

Ostatnim omawianym aspektem stosowania Ashwagandhy jest jej zdolność do regulacji parametrów związanych z profilem lipidowym/lipidogramem. Już jej 30-dniowa suplementacja jest w stanie przyczynić się do obniżenia stężenia trójglicerydów (TG), cholesterolu frakcji LDL oraz lipoprotein o bardzo niskiej gęstości, tzw. VLDL. Jest to ciekawa profilaktyczna właściwość prozdrowotna, klasyfikująca Ashwagandhę jako suplement wspierający ogólne zdrowie i samopoczucie u osób w różnym wieku.

Ashwagandha środki ostrożności i przeciwwskazania

Pomimo faktu, że Ashwagandha jest rośliną o bardzo niskim stopniu ryzyka, istnieją pewne przeciwwskazania lub też uwagi co do jej stosowania. Takimi przypadkami są:

• Osoby ze zdiagnozowaną chorobą Hashimoto. Należy zwrócić uwagę na przyczynę jej indukcji. Może to być okres po ciążowy, infekcja bakteryjna itp. – należy kwestie rozważyć ze swoim specjalistą,
• Kobiety w ciąży i w czasie laktacji,
• Osoby z niedociśnieniem,
• Dzieci,
• Osoby stosujące leki nasenne, przeciwpadaczkowe,

Ashwagandha dawkowanie:

Zalecane dawki dzienne stosowania Ashwagandhy to 450-1200mg dziennie. Warto na początku zacząć od mniejszej dawki i stopniowo ją zwiększać. Warto pamiętać o tym, że istnieją ekstrakty standaryzowane, które zawierają większą ilość głównej substancji aktywnej, jaką są witanolidy. Stąd też dawka w zależności od suplementu może wywierać odmienny efekt na organizm. Warto doczytać ulotkę lub skonsultować wybór ze specjalistą.

Podsumowanie

Nadmierna ilość stresorów środowiskowych to codzienność dzisiejszych czasów. Wszechobecny stres powoduje wiele problemów zdrowotnych, gdzie jedną z głównych przyczyn jest długa ekspozycja na działanie kortyzolu. Ashwagandha ze względu na szerokie spektrum swojego działania stanowi idealne wsparcie w kontekście profilaktyki i nie tylko. Może stanowić idealnego kompana suplementacyjnego dla osób chcących zadbać o swoje zdrowie oraz tych podejmujących równe rodzaje aktywności. Warto pamiętać o środkach ostrożności wobec niektórych przypadków i brać pod uwagę jakość suplementu. Przede wszystkim to czy ekstrakt jest standaryzowany na zawartość witanolidów, czy też nie.

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4296437/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25796090
3. https://blog.priceplow.com/wp-content/uploads/2014/08/withania_review.pdf
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26609282
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19501822
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11116534
7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24497737