Budzisz się. Otwierasz oczy… a marzenia, które przed chwilą były tak realne znikają niczym bańka mydlana.
Każdy z nas zna to uczucie. Czasem dziękujemy budzikowi, że wyrwał nas z koszmaru. Innym razem oddalibyśmy wiele by jeszcze choć na chwile móc przenieść się do miejsca ze snu. Uczucia, które towarzyszyły nam w nocy często pozostają z nami jeszcze na długie chwile po obudzeniu, a nawet cały dzień.
Każda wieczorna opowieść jest wyjątkowa i osobista. Nasz mózg jest reżyserem, który potrafi dodać także efekty specjalne do wyświetlanego nam snu 😊 Mimo unikatowości każdego z naszych scenariuszy, niektóre rodzaje snów wydają się być spójne we wszystkich kulturach i historii. Wynika to z tego, że ludzie na całym świecie dzielą podobne emocje. Wnioskuje Sanam Hafeez, PsyD, neuropsycholog z Nowego Jorku.
Według badania z 2015 r. przeprowadzonego wśród chińskich i niemieckich uczniów, najczęściej zgłaszanym tematem była szkoła, nauczyciele i nauka.
Bieżące wydarzenia i emocje (np. takie jak lęk), mogą również odgrywać rolę w narracji snu. Wiele snów koncentruje się na INTENSYWNYCH emocjach, z którymi się zmagamy. Najczęściej niepokoju, żalu, stracie i strachu albo wręcz przeciwnie: radości, pożądaniu lub wolności.
Czy warto googlować nasze sny?
W Internecie można znaleźć wiele przykładowych wyjaśnień „znaczenia snów”. Psychologowie tacy jak Zygmunt Freud i Carl Jung wymyślili teorie, (które są nadal używane), że sny są wyrazem wypartych pragnień i reprezentują nasze podświadome pragnienia lub wyzwania.
Nie powinniśmy interpretować marzenia czy koszmaru 1:1 z tym co znajdziemy w internetowych „sennikach”.
Mimo to Hafeez mówi, że sny mogą być narzędziem, które pomaga zrozumieć umysł w nowy sposób.
„Sny pozwalają ludziom przywoływać wspomnienia i przetwarzać nowe informacje” – wyjaśnia.
Sny mogą dać ci punkt wyjścia do zbadania tego, co dzieje się w twoim życiu. Kiedy śpisz, Twój mózg jest całkowicie rozbudzony i działa według unikalnych wzorców. Obszary aktywne obejmują hipokamp, ciało migdałowate oraz korę wzrokową. Obszary te są odpowiedzialne za przetwarzanie wspomnień, emocji i obrazów.
Jedna z dominujących teorii w badaniach snów głosi, że sny są sposobem na uporządkowanie ogromnej ilości informacji otrzymywanych w ciągu dnia i połączenie ich z przewidywaniem tego, co ma nadejść. Wyjaśnia dr Erin Wamsley, profesor nadzwyczajny psychologii i neuronauki na Uniwersytecie Furmana.
W badaniu z 2021 r. uczestnicy 13x budzili się w nocy i prosili o przypomnienie sobie treści snu. Ok. 53% snów, była związana ze wspomnieniem, podczas gdy 25 % było związanych ze zbliżającymi się wydarzeniami. Natomiast ok. 37 % snów było związanych z przyszłym wydarzeniem oraz zawierało wspomnienia z przeszłych doświadczeń.
Dr Erik Hoel, badacz neuronauki z Tufts University, uważa, że nasze mózgi tworzą nasze rzadkie, halucynacyjne wizje, aby wspierać uczenie się i uogólnianie.
Spróbuj dzisiaj wykonać nowe zadanie, którego nigdy nie robiłeś. Na przykład, jeśli nigdy nie ćwiczyłeś jogi, spróbuj wykonać prostą sekwencję pozycji jogi 10x. Hoel mówi, że tego typu zajęcie często skutkują snami przedstawiającymi te czynności… chociaż mózg często je „zaskakuje”, aby skuteczniej utkwiły w pamięci.
Fizjologia śnienia. Co mówią Ci marzenia.
Jeśli chcesz spróbować wykorzystać swoje nocne wizje, aby uzyskać wgląd w swoje życie, pomocne jest zrozumienie, co dzieje się w twoim ciele podczas snu.
Śnienie jest w dużej mierze zjawiskiem fazy snu zwanej szybkim ruchem gałek ocznych lub REM. Na tym etapie oczy i otaczające je mięśnie są aktywne, natomiast reszta ciała jest sparaliżowana, co uważa się za mechanizm, który chroni nas przed fizycznym odgrywaniem twoich snów.
Pacjenci z bezdechem sennym, którzy mają trudności z oddychaniem, często zgłaszają sny o utonięciu lub pogoni. Nasze mózgi tworzą narrację wokół tego uczucia” – mówi Winter.
Zwykle zaczynamy śnić około 90 minut po zaśnięciu, chociaż ten czas może się różnić w zależności od takich czynników, jak spożycie alkoholu, depresja lub wcześniejsza deprywacja snu. Gdy jesteś w fazie REM, będziesz przechodzić przez fazy snu mniej więcej co godzinę do 90 minut, przy czym cykle progresywne stają się dłuższe i bardziej intensywne
Obecnie naukowcy, którzy prowadzili badania nad mózgiem myszy, wysnuli teorię, że to właśnie w fazie snu REM przetwarzamy informacje, tworzymy nowe połączenia między neuronami i przepracowujemy nasze problemy. Zwrot „prześpij się z tym” nabiera głębokiego znaczenia 🙂
Ludzie, którzy nie mają fazy snu REM (czyli marzeń sennych), gorzej radzą sobie ze złożonymi emocjami w ciągu dnia. Jak wykazali naukowcy, przewlekłe zaburzenia snu mogą prowadzić do depresji i lęku.
Wykorzystaj swoje marzenia
Jeśli sny są tak ulotnymi zjawiskami, jak możesz uzyskać lepsze zrozumienie swoich marzeń? Hafeez proponuje następujące sugestie:
Trenuj zapamiętywanie snów.
• Notuj sny – Jeśli przebudzisz się w nocy, prawdopodobnie nastąpi to po cyklu REM. (Wskazówka: trzymaj notatnik w pobliżu łózka i lampki nocnej)
• Daj sobie chwilę- Pozwól sobie rano na chwilę zapadać w sen i wychodzić ze snu. Spróbuj sobie przypomnieć, o czym śniłeś. Z biegiem czasu powinieneś być w stanie przypomnieć sobie więcej.
Nie pamiętamy marzeń nocnych również po zbyt dużej dawce alkoholu, a także z powodu silnego stresu, zmęczenia oraz niewyspania.
Jeśli nie uda nam się przypomnieć snu do ok 5 sekund po przebudzeniu, może już nam się to nie udać „wyparuje z naszych głów”. Nasz mózg celowo uznaje sny za nieistotne wspomnienia i nie obciąża się zbędnymi informacjami.
Z badań statystycznych wynika, że najłatwiej zapamiętujemy sny nacechowane emocjami (koszmary lub sny erotyczne).
Poszukaj wspólnych motywów
Szukaj tematów, odnoszących się do doświadczeń z poprzedniego dnia – sugeruje Hafeez i pamiętaj, że obrazy ze snu i marzenia mogą być dosłowne albo odnosić się do głębszych emocji w sposób przenośny.
„Na przykład, jeśli marzyłeś o przegapieniu jakiejś formy transportu, możesz zadać sobie pytanie, jaką okazję uważasz, że przegapiłeś, szczególnie w ciągu 2 dni przed snem” – mówi.
„Wielu psychoterapeutów i specjalistów od zdrowia psychicznego wykorzystuje pracę ze snami, aby zrozumieć głębsze stany emocjonalne. (…) Chociaż praca z profesjonalistą może być pomocna, pamiętaj, że (Ty) jesteś ekspertem” – mówi Hafeez.
Symbole mają różne znaczenia dla różnych ludzi. Kluczem jest odgadnięcie, co sen oznacza dla Ciebie.
Sprawdź także:
Wpływ snu na zdrowie – dlaczego sen jest taki ważny? (klik)
Sen – jak poprawić jego jakość i długość? Dieta i suplementacja. (klik)
Źródła
• Hafiez S. (2022). Wywiad osobisty.
• Hoel E. (2021). Przeciążony mózg: sny wyewoluowały, by wspomagać uogólnianie oraz (2022) Wywiad osobisty.
• Rehman J. (2015). Typowe sny: porównanie snów w różnych kulturach.
• Wamsleya E (2021). Śnienie jako konstruktywna epizodyczna symulacja przyszłości oraz (2022) Wywiad osobisty.
• Zimowe WC. (2022). Wywiad osobisty.